बैठकमा सासंद नियमित उपस्थित हुँदैनन् : तर सुविधा लिन्छन्

बसन्त आचार्य २०८१ साउन बुटवल

विधि निर्माण गर्ने जिम्मेवारीका लागि जनताद्वारा चुनिएका प्रतिनिधिहरू संसद्को बैठकमा ‘गयल’ हुनु भनेको आफ्नो मूल जिम्मेवारीप्रति उदासीन हुनु हो । हो, यस्तै आफ्नो जिम्मेवारीप्रति उदासीन देखिएका छन् लुम्बिनी प्रदेशसभाका सदस्यहरू ।

लोकतन्त्रमा नीति निर्माणमा जनताको प्रत्यक्ष सहभागिता हुनुपर्छ । नीति निर्माणको तहमा सबै जनता प्रत्यक्ष रुपमा सहभागि गर्न गराउन नसकिने भएकाले उनीहरूले आफ्ना प्रतिनिधिहरूलाई निर्वाचित गराएर नीति निर्माण गर्ने निकायमा पठाएका हुन्छन् । तर, जनताले यसरी चुनेर पठाएका प्रतिनिधिहरू नियम बनाउने थलोको रुपमा रहेको संसद्को बैठकमै अनुपस्थित हुने गरेको पाइएको छ । विधि निर्माण गर्ने जिम्मेवारीका लागि जनताद्वारा चुनिएका प्रतिनिधिहरू संसद्को बैठकमा ‘गयल’ हुनु भनेको आफ्नो मूल जिम्मेवारीप्रति उदासीन हुनु हो । हो, यस्तै आफ्नो जिम्मेवारीप्रति उदासीन देखिएका छन् लुम्बिनी प्रदेशसभाका सदस्यहरू ।

शत प्रतिशत उपस्थित सांसद

लुम्बिनी प्रदेशसभाको पहिलोदखि चौथो अधिवेशनको २३ औँ बैठकसम्म आउँदा कुल ६१ वटा बैठक बस्यो । लुम्बिनी प्रदेशसभा ८७ सदस्यीय छ । जसमध्ये सभामुख तुलाराम घर्ती बाहेक सबै बैठकमा उपस्थित हुने सांसदको संख्या जम्मा २ मात्रै रहेको छ । प्रदेशसभा सदस्य खड्क बस्नेत र यमबहादुर नेपाली सार्की मात्रै प्रदेशसभाका हरेक बैठक अर्थात् ६१ वटा बैठकमा नै सहभागि भएका छन् ।

धेरै वैठकमा उपस्थित सासंद

मेनुका खाँण, तुल्सीप्रसाद चौधरी, सिता शर्मा, भगवती अधिकारी र शान्ति लोध प्रदेशसभाको एउटा बैठकमा मात्रै अनुपस्थित हुने सांसदमा पर्छन् । अर्थात ५ जना सांसदहरू लुम्बिनी प्रदेशसभामा भएका ६१ बैठकमध्ये ६० वटा बैठकमा अर्थात् ९८ प्रतिशत प्रदेशसभाका बैठकमा सहभागि भएका छन् ।

तालिका हेरौँ, प्रदेशसभा बैठकमा सांसद उपस्थितीको विवरण
क्र.स.सासंदको नामउपस्थित संख्या
१तुलाराम घर्ती (सभामुख)६१
२यमबहादुर नेपाली सार्की६१
३खड्क बस्नेत६१
४तुल्सीप्रसाद चौधरी६०
५भगवती अधिकारी६०
६मेनुका खाँण के.सी. (उपसभामुख)६०
७सिता शर्मा६०
८शान्ति लोध६०
९खेम बहादुर सारु५९
१०भुवनेश्वर चौधरी५९
११मिना बुढा मगर५९
१२इन्द्रकुमारी गहतराज५८
१३जमुना ढकाल५८
१४दिनेश पन्थी५८
१५नवराज लामिछाने५८
१६लोकीकुमारी वि.क.५७
१७अम्बिका काफ्ले५७
१८अर्जुन कुमार के.सी.५७
१९धनबहादुर मास्की५७
२०डिल्लीराज भुसाल५७
२१भोजप्रसाद श्रेष्ठ५७
२२राजुप्रसाद श्रेष्ठ५७
२३विश्वप्रेम पाठक५७
२४हेमा बेल्वासे (के.सी.)५६
२५तारा थापा५६
२६दिलकुमारी बुढा५६
२७रत्नबहादुर खत्री५६
२८शुशिला बादी५६
२९भण्डारीलाल अहिर५५
३०मिनाकुमारी श्रेष्ठ५४
३१कृष्णा कुश्मा थारु५४
३२चिन्तामणि पाण्डे५४
३३देविप्रसाद चौधरी५४
३४निर्मलादेवि थारु (चौधरी)५४
३५बसन्ती न्यौपाने५३
३६जन्मजय तिमिल्सिना५३
३७जानकी न्यौपाने५३
३८जोखबहादुर महरा५३
३९दुर्गाप्रसाद चौधरी५३
४०धनलक्ष्मी श्रेष्ठ५३
४१धर्मबहादुर चौधरी५३
४२मालती सोढारी५३
४३सुरुल पुन५३
४४यमुना रोका तामाङ५३
४५निमा गिरी५१
४६मिनाकुमारी बोहोरा५१
४७रामजिप्रसाद घिमिरे५१
४८राजकुमार चौधरी५०
४९राजु खनाल५०
५०चन्द्रकेश गुप्ता५०
५१चेतनारायण आचार्य५०
५२प्रचण्डबिक्रम न्यौपाने५०
५३भगवती कुमारी थरुनी५०
५४रेखाकुमारी शर्मा५०
५५बादशाह कुर्मी४९
५६इन्द्रजीत थारु४९
५७तुल्सी चौधरी४९
५८कृष्णा के.सी.४९
५९विरबहादुर राना४८
६०दिपेन्द्र कुमार पुन मगर४८
६१सन्जुकुमारी चौधरी४८
६२विष्णुप्रसाद पन्थी४७
६३माया पुन४७
६४सरोज थापा४६
६५सन्तोष कुमार पाण्डेय४५
६६सरिता पुन४५
६७डिल्लीप्रसाद चौधरी४५
६८नरमाया ढकाल४४
६९सुधाकर पाण्डेय४३
७०कन्यौहा बनिया४१
७१धनेन्द्र कार्की४१
७२भुमिश्वर ढकाल४१
७३लिला गिरी४१
७४सुमन शर्मा रायमाझी४१
७५सायरा बानो४०
७६आशिष कुमार चौधरी३९
७७वैजनाथ कलवार३८
७८गिरधारीलाल न्यौपाने३८
७९जानकीप्रसाद यादव३८
८०धनबहादुर के.सी.३७
८१अब्दुल रजाक गद्धी३७
८२वसीउद्धीन खाँ३४
८३मधुसुदनशरण चौधरी कुर्मी३३
८४अनुराग खड्का३२
८५आदेश कुमार अग्रवाल३२
८६देवकरण प्रसाद कलवार३१
८७गिता गुरुङ२७
के भन्छन् बैठकमा धेरै उपस्थित हुने सांसद ?

लुम्बिनी प्रदेशसभाका शतप्रतिशत बैठकमा सहभागि भएका सासंदहरुले जनताप्रति उत्तरदायी भएर प्रत्येक बैठकमा आफुहरू जाने गरेका बताउँछन् । शतप्रतिशत प्रदेशसभाका बैठकमा सहभागि भएका सांसद यमबहादुर नेपाली सार्कीले ५ वर्षका लागि आफु जनताको सेवा गर्न भनेर निर्वाचित भएकाले हरेक बैठकमा सहभागि भएको बताए ।

यो ५ वर्षको अवधिमा आफ्ना घरायसी काम, पेशा व्यवसायको काममा भन्दा पनि सदनमा जनताका कुरा उठान गर्ने र त्यसलाई कार्यान्वयनका लागि पहल गरिरहने उनको भनाई छ । ‘जनताले मलाई ५ वर्षका लागि जिम्मेवारी दिएर पठाउनुभएको हो । यसकारणले मैले घरायसी काम, पेशा व्यवसायको कामभन्दा पनि सदनमा जनताका कुरा उठान गर्न र कार्यान्वयन गर्न पहल गर्नुपर्छ भनेर म हरेक प्रदेशसभाका बैठकमा सहभागि भएको हुँ,’ सासंद नेपालीले भने । यस्तै प्रदेशसभाका आगामी सबै बैठकमा पनि जाने उनले प्रतिबद्धता व्यक्त गरे ।

यस्तै प्रदेशसभाको एउटा मात्रै बैठकमा अनुपस्थित रहेकी सांसद भगवती अधिकारीले संसदको गरिमा कायम गर्नका लागि पनि सांसद प्रत्येक बैठकमा उपस्थित हुनुपर्छ भनेर हरेक जसो बैठकमा आफु जाने गरेको बताइन् । ‘म सबै बैठकमा नै गएकी छु । एक दिन अलि ढिला भएको थियो । सो बैठकमा हाजिर नगरेको हुँदा अनुपस्थित देखिएको होला । म अहिलेसम्म बसेका सबै बैठकमा नै उपस्थित छु,’ उनले भनिन् ‘संसदको गरिमा कायम गर्नका लागि सांसद उपस्थित हुनुपर्छ भन्ने सोचेर म सबै बैठकमा जाने गरेकी छु ।’

यी हुन् सबैभन्दा धेरै अनुपस्थित सासंद

प्रदेशसभाको बैठकमा सबैभन्दा धेरै अनुपस्थित हुनेको सूचिको पहिलो नम्बरमा जनमत पार्टीकी सांसद गिता गुरुङ् छिन् । सासंद गुरुङ कुल ६१ बैठकमध्ये जम्मा २७ बैठक अर्थात ४४ प्रतिशत बैठकमा मात्रै उपस्थित भएकी छिन् । यस्तै देवकरण प्रसाद कलवार प्रदेशसभाको बैठकमा अनुुपस्थित हुने सांसदको दोस्रो नम्बरमा पर्छन् । सांसद कलबार ३१ वटा वैठकमा मात्रै उपस्थित छन् ।
सांसद अनुराग खड्का र आदेश कुमार अग्रवाल पनि अनुपस्थितमा अघि छन् । सासंद खड्का र अग्रवाल समान ३२ बैठकमा मात्रै उपस्थित भएका छन् । मधुसुधन शरण चौधरी कुर्मी ३३, वसिउद्धीन खाँ ३४, सरोज थापा ३६, धनबहादुर केसी र अब्दुल रजाक गद्धी ३७ बैठकमा गयल सांसदहरू हुन् जो कम उपस्थित हुने सूचिको टप टेनभित्रैमा पर्छन् ।

त्यसो त मुख्यमन्त्री, पूर्वमुख्यमन्त्री तथा मन्त्रीहरूदेखी विषयगत समितिका सदस्यहरू पनि बैठकमा त्यति धेरै नजाने गरेको पाइएको छ । मुख्यमन्त्री चेतनारायण आचार्य ५० वटा बैठकमा सहभागि भएका छन् भने पूर्वमुख्यमन्त्री लिला गिरी ४१ वटा बैठकमा मात्रै सहभागि भएका छन् । नेपाली कांग्रेस संसदीय दलका नेता तथा पूर्व मुख्यमन्त्री डिल्लीप्रसाद चौधरी ४५ र माओवादी केन्द्रका संसदीय दलका नेता तथा निर्वतमान् मुख्यमन्त्री जोखबहादुर महरा ५३ वटा वैठकमा मात्रै सहभागी भएका छन् ।

के भन्छन् बैठकमा धेरै अनुपस्थित हुने सांसद ?

प्रदेशसभाको बैठकमा धेरै अनुपस्थित हुने सांसदहरूले विभिन्न पारिवारिक समस्या र बिरामी भएर उपस्थित हुन नसकेको बताउँछन् । लुम्बिनी प्रदेशसभाको बैठकमा सबै धेरै अनुपस्थित भएकी सासंद गिता गुरुङ पारिवारिक कारणले गर्दा प्रदेशसभाको धेरै बैठकमा अनुपस्थित भएको बताइन् । ‘घरमा मृगौला र पोस्टेट रोगबाट पीडित ७२ वर्षीय बुबा हुनुहुन्छ । उहाँको नियमित चेकजाँचका लागि काठमाडौँ लगिरहनुपर्छ,’ उनले भनिन्, ‘काठमाडौँ नियमित चेकजाँजका लागि जाँदा बैठकमा जान नपाएकी हुँ । अन्य समयमा नियमित रुपमा नै प्रदेशसभाको बैठकमा गइरहेकी छु ।’

प्रदेशसभाका ६१ बैठकमध्ये ३१ बैठकमा मात्रै उपस्थित भएका सांसद देवकरणप्रसाद कलवारले स्वास्थ्यमा समस्या देखिएका कारणले बैठकमा उपस्थित हुन नसकेको बताए । ‘म अहिले पनि स्वास्थ्य जाँचका लागि काठमाडौँमै छु । म प्रेसर लगायतका रोगबाट पीडित छु । यसको नियमिति चेकजाँचका लागि मलाई नियमित रुपमा काठमाडौँ आइरहनुपर्छ । चेकजाँचमा आउँदा बैठक सञ्चालन हुँदा म बैठकमा जान नसेको हुँ,’उनले भने । यस्तै प्रदेशसभाका ६१ बैठकमध्ये ३२ बैठकमा मात्रै उपस्थित रहेका सांसद अनुराग खड्काले पनि आमाको उपचारका लागि नेपाल बाहिर जानु परेकोले बैठकमा अनुपस्थित भएको बताए । ‘म सभामुख ज्यूसँग अनुमति लिएर नै ६८ वर्षीया आमाको उपचारको लागि लण्डन गएको थिए । त्यहि बेला हाउस पनि चलेकाले बैठकमा उपस्थित हुन नसेको हुँ,’ उनले भने ।

बैठकमा नजानु जनताप्रति बेइमानी

संसदलाई प्रभावकारी रुपमा संचालन गर्नका लागि सबै सांसद बैठकमा अनिर्वाय उपस्थित हुनुपर्ने प्राध्यापक नुरजंग केसी बताउँछन् । यदि कुनै सांसद बैठकमा अनुपस्थित हुन्छ भने त्यो देश र जनताप्रतिको बेइमानी भएको प्राध्यापक केसीले बताए । ‘संसदलाई प्रभावकारी रुपमा सञ्चालन गर्नका लागि सबै सांसद उपस्थित हुनुपर्छ । यदि कुनै सांसद बैठकमा अनुपस्थित हुन्छ भने त्यो देश र जनताप्रतिको बेइमानी हो,’ उनले भने । यस्तै संसदको बैठकमा अनुपस्थित भई विभिन्न प्रकारका सेवा तथा सुविधा लिनु भनेको एक प्रकारको भष्ट्राचार नै हुने प्रध्यापक केसी बताउँछन् । ‘कसैले पनि विना काम र विना योगदान सेवा सुविधा लिनु हुँदैन । बैठकमा अनुपस्थित हुने सांसदले हरेक प्रकारका सेवा सुविधा लिन्छन् भने त्यो पनि एक प्रकारको भष्ट्राचार नै हो,’ उनले भने ।

११ शिर्षकमा सेवा सुविधा

लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्री र मन्त्रीको पारिश्रमिक तथा सुविधा सम्बन्धी ऐन, २०७५ अनुसार मुख्यमन्त्री, मन्त्री र राज्यमन्त्रीहरूले विभिन्न ११ वटा शीर्षकबाट सुविधा पाउँछन् । मुख्यमन्त्रीले ६० हजार ९ सय ७० मासिक पारिश्रमिक बापत रकम पाउँछन् । लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्रीले मासिक २४० लिटर पेट्रोल र दैनिक भ्रमण भत्ता (स्वदेश) प्रतिदिनको २ हजार ५०० तथा विदेश भ्रमण भत्ता बापत दैनिक २२५ अमेरिकी डलर पाउँछन् । साथै अतिथि सत्कारका लागि मुख्यमन्त्रीले मासिक १५ हजार रुपैयाँ प्राप्त गर्दछन् । यस्तै लुम्बिनी प्रदेश सरकारका मन्त्रीले ५२ हजार, राज्यमन्त्रीले ४९ हजार र सहायकमन्त्रीले ४८ हजार १०० रुपैयाँ मासिक पारिश्रमिक पाउँछन् । यस्तै मन्त्रीले आवास सुविधा अन्तर्गत मासिक ३० हजार, राज्यमन्त्री र सहायकमन्त्रीले २५ हजार पाउँछन् । राज्यमन्त्री र सहायक मन्त्रीले सरकारी घरको बन्दोबस्त नभएमा फर्निचरको व्यवस्थापनका लागि ७५ हजार रुपैयाँ, मन्त्री, राज्यमन्त्री र सहायक मन्त्रीले १/१ वटा सवारी साधन पाउनुका साथै मासिक २०० लिटर पेट्रोल र १० लिटर मोबिल पाउँछन् । मन्त्रीले टेलिफोन इन्टरनेट र पत्रपत्रिकाको लागि मासिक ३ हजार पाउँछन् भने राज्यमन्त्री र सहायकमन्त्री २ हजार पाउने व्यवस्था छ । यस्तै मन्त्रीले धारा र बिजुलीको शुल्क बिल अनुसार तथा राज्यमन्त्री र सहायकमन्त्रीले मासिक २ हजार रुपैयाँ पाउँछन् । मन्त्री, राज्यमन्त्री र सहायक मन्त्रीले दैनिक तथा भ्रमण भत्ता (स्वदेश) प्रतिदिनको २ हजार तथा विदेश भ्रमण भत्ता बापत दैनिक २२५ अमेरिकी डलर पाउँछन् । साथै अतिथि सत्कारका लागि मन्त्रीले मासिक १५ हजार रुपैयाँ र राज्यमन्त्री र सहायकमन्त्रीले मासिक ५ हजार प्राप्त गर्दछन् ।

यस्तै सभामुखको मासिक पारिश्रमिक ५३ हजार, उपसभामुख र विपक्षी दलको नेताको ५० हजार, सत्ता पक्ष, प्रतिपक्षका प्रमुख सचेतक, विषयगत समितिका सभापति र दलको प्रमुख सचेतकले ४८ हजार रुपैयाँ पाउँछन् भने प्रदेशसभा सदस्यले ४५ हजार रुपैयाँ पाउँछन् । प्रदेशसभा सदस्यदेखि सभामुखले प्रति बैठक भत्ता १ हजार पाउने व्यस्था रहेको छ । आवास सुविधा अन्तर्गत विपक्षी दलको नेता मासिक २५ हजार, सत्तापक्ष, प्रतिपक्षको प्रमुख सचेतक, विषयगत समितिका सभापति, दलको प्रमुख सचेतक र प्रदेशसभा सदस्यले मासिक १७ हजार रुपैयाँ पाउँछन् । यस्तै सरकारी घरको बन्दोबस्त नभएमा फर्निचरको लागि ४५ हजार पाउँछन् । सभामुखलाई मासिक २४० लिटर पेट्रोल, उपसभामुख र विपक्षी दलको नेताले २०० लिटर, सत्ता पक्ष, प्रतिपक्षको प्रमुख सचेतक, विषयगत समितिका सभापति, दलको प्रमुख सचेतकलाई १५० लिटर पेट्रोल र मोविल १० लिटर पाउँछन् भने प्रदेशसभा सदस्यले बैठकको दिन यातायात खर्च बापत ५०० प्राप्त गर्दछन् । साथै सत्ता पक्षको सचेतक र दलको प्रमुख सचेतकले यातायात खर्च वापत मासिक १५ हजार पाउँछन् । बिजुली धारा वापत सभामुख र उपसभामुले बील अनुसार र विपक्षी दलको नेतादेखि प्रदेशसभा सदस्यले मासिक १५ सय पाउँछन् । सञ्चार सुविधा अन्तर्गत सभामुखले बील अनुसार र उपसभामुख, विपक्षी दलको नेतादेखि प्रदेशसभा सदस्यले मासिक २ हजार प्राप्त गर्छन् । आन्तरिक भ्रमण खर्च बापत सभामुखले २ हजार ५०० र उपसभामुख, विपक्षी दलको नेतादेखि प्रदेशसभा सदस्यले दैनिक २ हजार पाउँछन् भने वैदेशिक भ्रमण खर्च वापत सभामुखले २२५ अमेरिकी डलर र उपसभामुख र विपक्षी दलको नेताले दैनिक १७५ अमेरिकी डलर प्राप्त गर्छन् ।

Sharing is caring!